101 yıllık kalkınma çabasının özeti bu. Cumhuriyeti kuranların yaptığı fabrikalardan, tesislerden, işletmelerden eser kalmadı. 38 yıldır özelleştirilen her 100 liralık kamu malının 97 lirası AKP döneminde satıldı.
Cumhuriyetin kurulduğu günden bu yana geçen 101 yıllık ekonomi tarihi, adeta ‘yapanlar’ ve ‘satanlar’ın icraatlarına sahne oldu. Ülkenin dört bir yanında fabrikaların kurulduğu, tesislerin inşa edildiği cumhuriyetin ilk yılları ve devletin elinde ne var ne yoksa her şeyin satıldığı son yıllar… 63 yıl boyunca ilmek ilmek, tuğla tuğla, kuruş kuruş yapılıp gelecek nesillere miras bırakılan fabrikalar tesisler, işletmeler, büyük bölümü son 20 yılda olmak üzere 38 yıldır yok pahasına satılıyor. Miras bırakanların Türkiye’si, son dönemde miras yiyenlerin Türkiye’sine dönüştü. 1986 yılından bu yana gerçekleştirilen her 100 liralık özelleştirme satışının 97 lirasını tek başına yapan AKP kamu mallarını satma rekoru kırıp tarihe geçti.
OTOMOBİL, UÇAK FABRİKALARI KURULDU
Savaştan yeni çıkmış genç Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk’ün direktifleri doğrultusunda kısa sürede askeri zaferini iktisadi zaferle taçlandırmayı başardı. Şeker fabrikaları, tekstil fabrikaları, silah fabrikaları, otomobil fabrikaları, hatta uçak fabrikaları o yıllarda hayata geçirildi. 1923’ten Atatürk’ün ölümüne kadar geçen 15 yıllık kısa sürede 41 fabrika kuruldu. Ölmeden demir çelik de dahil 5 fabrikanın temelini atan Atatürk, bu tesislerin açılışını göremedi. Finans olmadan sanayi ve ticaret alanında büyümek imkansızdı. Bunu gören Atatürk, her bir sanayi kolunu, ticareti, tarımı, denizciliği, madenciliği, inşaatı ayrı ayrı destekleyecek bankalar kurmaya başladı. Atatürk, 1924’ten 1937 yılına kadar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da dahil tam 12 banka kurdu. İlk kurduğu İş Bankası’nın ardından Türkiye Tütüncüler Bankası, Sanayi ve Maadin Bankası, Emlak ve Eytam Bankası, Esbank, Sümerbank, Halkbank, İller Bankası, Etibank ve Denizbank’ı ülkeye kazandırdı.
Cumhuriyetin mirası yendi bitti
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, Atatürk döneminden başlayarak 1986 yılına kadar, yani 63 yıl boyunca iktidara gelen her hükümet ülkeye yeni yeni fabrikalar, bankalar, tesisler kazandırdı. 1986’dan itibaren ise ülke mirası satılmaya başlandı. İlk kritik satış Et ve Balık Kurumu (EBK) ile başladı, devamı çorap söküğü gibi geldi. EBK’nın halka ucuz et üreten tesisleri kapandı, kıymetli arsaları tüketimin yeni mabetleri olan AVM’lere dönüştü.
Özelleştirme, paraya sıkışan iktidarların adeta kurtarıcısı oldu. 1986’dan AKP’nin ilk yılları olan 2004’e kadar geçen 18 yıllık dönemde 4.8 milyar liralık özelleştirme yapıldı. 2004’ten bugüne kadar geçen 20 yıl ise adeta özelleştirme furyasına sahne oldu. 38 yıllık özelleştirme tarihinde elde edilen 150.9 milyar liralık satış gelirinin 146.1 milyar lirası yani yüzde 97’si AKP döneminde yapıldı. Mirasın satışından döviz bazında 71.1 milyar dolarlık hasılat elde edilmesine karşın satış masrafları 20.4 milyar doları yuttu, kasaya sadece 50.7 milyar dolar girdi. Bu para da ağırlıklı olarak bol keseden alınan borçlara gitti, elde avuçta bir şey kalmadı.
