AHLAK NEDİR?
‘’ cennet için güzel ahlak yeterlidir’’
Ne olduğunu bilmediğimiz kavramları özümseyemeyiz. Hayatımızı karmaşaya götüren de budur. Mesela muhasebe nedir dediğimizde eğer cevabını bilmiyorsak, nasıl muhasebeci olunur sorusu sorulmadan cevap vermeye başlarız. Yeni bir medeniyet inşaa etmek isteyenler ‘’bu nedir ‘’ denildiğinde kendi kavramlarını kendileri tanımlayabilmelidirler.
Uzun bir süredir ahlak konusunda yazmak istiyordum. Siyaset ahlakı, meslek ahlakı, iş ahlakı, evlilik ahlakı, ekonomi ahlakı vs. Liste uzayabilir ancak ahlak nedir sorusunu tanımlayabilme derdine düştüm. Kelime arabca olduğundan önce lügata ve tdk ya bakalım…
Ahlak kelimesi arapça –halaga- kelimesinden türemiştir. Halaga ; yaratmak, yaradılış ,Yaradılıştan gelen, yaradılışta var olan şey anlamlarına gelir.
Türk Dil kurumuna göre ahlak ; ‘’insanın doğuştan getirdiği ya da sonradan kazandığı birtakım tutum ve davranışların tümü’’
Nefes eğitimi alırken eğitimcimiz, doğru nefesin nasıl olduğunu öğrenmek istiyorsanız bebeklerin nefes alış verişlerini izleyin demişti. Suphanallah! Küçük bebek doğmadan nasıl doğru nefes alıp vereceğini nasıl biliyor? Ayeti kerime ile Rabbimiz veriyor cevabını : ‘’ Biz insanı en güzel şekilde yarattık’’ Tin/4
Buradan şunu anlıyorum ki ; bize ‘’oku ‘’ diyen rabbimiz yaradılışı da okumamızı istiyor. Yaradılışı okumadan ahlaklı olunmuyor. Bebekken sağlıklı nefes alabilen insa, büyürken çevresinden anne, babasından , tv den sosyal medyadan arkadaşlarından öğrendiği, korku kaygı, endişe, güvensizlik , yetersizlik gibi yanlış bilgilerle nefes alış verişini bozuyor. Yani yaradılışı bozuyor. Nefes alış verişi yaradılıştan uzaklaşan insan duygusal, fiziksel bir çok hastalıkla karşılaşıyor.
Hangi konuda olursa olsun yaradılışımızın dışına çıkınca ahlak gidiyor. Yaradılışımıza uygun beslenmediğimiz için beden sağlığımızı yaradılışımıza uygun düşünmediğimiz için zihin sağlığımızı kaybettik, bocalayıp duruyoruz. Toplumsal ahlakımızı yeniden kazanmak için yaradılışımıza geri dönmeli ahlakımızı kuşanmalıyız… nasıl olacak peki ?
Yaradılışı bozan şu maddenin tam tersini yaparak bunu başarabiliriz :
1.canımızın her istediğini yapmak (nefs / irade burada devreye girer)
2.bağımlılık sahibi olarak yaradılışımızı /ahlakı bozduk.
Düzeltmek için :
1.Canımızın istemediklerini yaparak ve 2. Bağımlı olduklarımızdan özgürleşerek yaradılışımıza döneceğiz.
Canım çikolata yemek istiyor, YEME!
Sabah erken uyanmak istemiyorum ,UYAN. Çok uykum var gözlerimi açamıyorum, namaza kalkmasam da olur diye düşünce geldiğinde, HAYDİ KALK namazını kıl… amaan dünyayı ben mi kurtaracağım, deyip bildiğin bir hakikati söylemek istemediğinde dur ve SÖYLE! Senin zararına bile olsa.
Rabbimiz bize şirk koşmanın büyük günah olduğunu hatırlatır Kuran-ı Kerimde. Bağımlılıklar bizi öyle bağlarki ‘’Onsuz yapamam’’ duygusu verir/ yoksunluk da diyebiliriz.. Farkında olmadan Allaha şirk koşturur…
Çikolata bağımlılığı alkol, içecek yiyecek bağımlılığı arkadaş bağımlılığı ve daha bir çok bağımlılıktan vazgeçmelisin ki yaradılışına uygun hale gelebilesin.
Küçük küçük davranışları devamlı hale getirdiğimizde bağımlılık oluşuyor. Hatırla sevgili Hz. İnsan küçük şeyler büyük şeylerdir. Küçük küçük adımların olmasaydı bugün koşuyor olamazdın…küçüğü önemsemeden ahlaklı olamayız. Kimse bilmese de , insana zara verecek bir unsuru bertaraf etmek , yoldaki taşı kenara kaldırmak küçük görünse de , kimseye hava atmak durumu söz konusu olmadığından , birbirimize hizmet yasası gereği çok değerlidir. Kötü bir kadının susuz bir köpeğe , kuyuya inip ayakkabısı ile su içirdiğinde affedilmesinin sebebi, riya yok yaradılışa uygun davranmak var olarak açıklayabiliriz. O köpek de bir candır ve susamıştır yaratım sisteminde birbirimize hizmet etme yasası işlemiştir. Yaradılışa uygun davranmak ahlaktır demiştik. Yere çöp atmak yaradılışımıza uygun değildir mesela. Ahlak dışıdır. Yaradılışı bozanın sınavı çetin olur. Ahlak nedir sorusunun cevabını aldığımıza göre, kendi yaşantımızda ahlak tanımını gözden geçirebilir, yaradılışımıza uygun hale gelmenin çabasını gösterebiliriz. Fert fert yaradılışımıza uygun hale geldikçe toplum ,toplum dönüşüp iyileştikçe ahlaklı oldukça da yöneticiler dönüşürler.
Saliha güzel
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Yürüyen Evren