Türkiye’de konut almak her geçen yıl daha da zorlaşırken, dar gelirli vatandaşlar için ev sahibi olmak neredeyse hayal haline geldi. Ortalama bir gelirle 100 metrekarelik bir eve sahip olma süresi 2024’te 10 yıla çıkarken, düşük gelir grubu için bu süre 31 yıla ulaştı. Yüksek faiz oranları ve artan konut fiyatları, özellikle kredili satışlarda büyük engel oluşturuyor.
Türkiye’de konut fiyatlarındaki artış, 2024 yılında enflasyonun gerisinde kalırken, konut satışları yüksek seviyesini korudu. Ortalama gelirle ev almanın giderek zorlaşması ve kredili satışlardaki dalgalı seyir dikkat çekti. Peki, ortalama gelire göre Türkiye'de ev almak kaç yıl sürüyor?
2024 yılı konut satışları açıklandı. Bu dönemde Türkiye genelinde 1 milyon 478 bin 25 konut satışı gerçekleşirken, yalnızca aralık ayında 212 bin 637 konut satıldı.
Aralık ayı satışlarına bakıldığında, 2024 yılı aralık ayı, fiyatlardaki artışın hızlanmaya başladığı 2021 sonrası en yüksek satış seviyesine ulaştı.
SIFIR KONUTLARDA ORAN DÜŞÜŞÜ
Yıllık toplam satışlara göre, 2013-2018 yılları arasında sıfır ve ikinci el konut satışlarının oranları birbirine yakın seyretse de 2018’den sonra sıfır konutların oranında belirgin bir düşüş yaşandı.
FAİZ İNDİRİMİ ETKİSİ
Ekonomim'den alınan habere göre konut kredisi faiz oranları yüksek seyrini sürdürmesine rağmen, Aralık 2024’teki faiz indirimi etkisini gösterdi. Ay sonunda indirimin gerçekleşmesine rağmen, ay başından itibaren bu beklenti kredili satışlara yansıdı ve oran çift hanelerde kaldı.
2013-2017 döneminde yüzde 30 seviyesinde olan ipotekli satış oranı, 2018’den itibaren yüzde 12,8 seviyelerinde seyrederken, 2024 yılının aralık ayında bu oran yüzde 10,9 olarak kaydedildi.
EV ALMAK İÇİN KAÇ YIL ÇALIŞMAK GEREKİYOR?
Kredili satışlarda bir kıpırdanma olsa da yüksek faiz oranları ve ev fiyatları, krediyle ev almayı zorlaştırmaya devam ediyor.
TÜİK’in Gelir Dağılımı İstatistikleri ve TCMB’nin Türkiye Konut Birim Fiyatları verilerine göre, ortalama gelirle Türkiye’de ev almak giderek daha zor bir hale geliyor. Özellikle dar gelirli yurttaşlar için tablo çok daha olumsuz görünüyor.
Ortalama yıllık hanehalkı kullanılabilir gelirine göre, 100 metrekarelik bir ev almak için gereken süre 2010-2020 döneminde 6 yılken, bu süre 2021’de 8 yıla, 2022 ve 2023’te 17 yıla, 2024’te ise 10 yıla yükseldi.
GELİR GRUPLARINA GÖRE FARKLILIK
Gelir gruplarına göre, en üst gelir grubunun yıllık geliriyle ev alma süresi 2010-2020 döneminde 3 yıl iken, bu süre 2021’de 4 yıla, 2022 ve 2023’te 10 yıla çıktı. 2024’te ise 5 yıla geriledi.
En düşük gelir grubu için tablo daha zorlu. 2010-2020 döneminde 16 yıl olan 100 metrekarelik ev alma süresi, 2021’de 22 yıla, 2022’de 52 yıla ve 2023’te 55 yıla çıktı. 2024’te bu süre 31 yıla gerilese de hâlâ oldukça yüksek seviyede kaldı.
Türkiye önemli bir tabloda daha zirvede yer aldı. Dünyada ev alma kolaylığının en zor olduğu ülkeler sıralamasında 1. oldu: Buna göre ev fiyatlarının ortalama gelire oranı bakımından Türkiye en üst sırada yer aldı
