Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suriye ile 'normalleşme' adımları için "Esad ile görüşme iradesini ortaya koyduk, artık karşı taraftan yanıt bekliyoruz" dedi. Bugüne kadar 'Esed' diye seslendiği Suriye liderine bu kez 'Esad' dedi. Peki Esad ne zaman ve neden ‘Esed’ olmuştu?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'na katılmak üzere ABD'ye uçtu. Erdoğan, ABD'ye hareketi öncesi Atatürk Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında, gündeme gelişkin açıklamalarda bulundu. Darbe sonrası çok ağır ifadelerle eleştirdiği ve rabia işareti yaptığı Mısır Devlet Başkanı Sisi'yi Mısır'da ziyaret eden ve Beştepe'de ağırlayan Erdoğan, Suriye lideri Esad'la da görüşmek için yeni adımlar attıklarının mesajını verdi. Erdoğan’ın açıklamalarının satır arasında ise bir ifade dikkat çekti. Erdoğan, uzun yıllardır ‘Esed’ diye hitap ettiği Suriye Devlet Başkanı’na ilk kez tekrar ‘Esad’ dedi.
İktidarın Suriye konusunda ifade değiştirmesinin ardından devletin resmi kanalı TRT ile birlikte iktidar medyasının da ‘Esed’ ismini 'Esad' olarak değiştirip değiştirmeyeceği merak konusu oldu.
ESAD NEDEN VE NASIL ‘ESED’ OLDU
Erdoğan’ın geçmişte yakın dostluk kurduğu Beşar Esad’a uzun yıllar süren aranın ardından bugün ilk kez yeniden ‘Esad’ diye hitap etti.
Erdoğan, Suriye İç Savaşı’nın başladığı 2011 yılından beri Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad için ‘Esed’ ifadesini kullanıyordu. Haziran 2011’de Suriye Devlet gücünün düzenlediği Cisr eş Şuğur operasyonundan kaçan 3.000 dolayında Suriyeli Türkiye'ye sığınması ardından o dönem başbakan olan Erdoğan’ın açıklamaları sonrası iki ülke arası gerilim tırmanmıştı.
Olay sonrasında Anadolu Ajansı'na açıklamalarda bulunan Erdoğan, "Suriye'nin yaptığı kabul edilemez, bu bir vahşettir" demecini vermiş ve ikinci bir Hama Katliamı yaşanmaması konusunda Suriye'yi uyarmıştı. Bununla birlikte ek olarak tüm ticari ilişkiler de askıya alınmıştı.
Erdoğan bu gelişmelerin ardından ‘dostu’ Esad’a ismi yerine ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı. İktidarın Suriye konusunda ifade değiştirmesinin ardından devletin resmi kanalı TRT ile birlikte iktidar medyası da Beşar Esad’ı ‘Esed’ ifadesiyle lanse etti.
ASLAN ‘ESED’ BAHTİYAR ‘ESAD’
Odatv'de yer alan habere göre, Dönemin CHP Grup Başkanvekili ve Yalova Milletvekili olan Muharrem İnce, 2012 yılında dönemin Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde “Hükümetin dili değişince TRT’nin dili de mi değişmemektedir? Neden ve hangi tarihten sonra Suriye Devlet Başkanı Esad’a ‘Esed’ denilmeye başlanmıştır?” sorularını yöneltti.
Arınç, İnce’ye, o dönem TRT Genel Müdürü olan ve sonradan FETÖ soruşturması geçiren İbrahim Şahin’den aldığı yanıtla bilgi verdi. Şahin, Esed isminin “Aslan”, Esad isminin ise “Bahtiyar”, “En mutlu” anlamlarına geldiğini ifade ederek, “Esed kelimesinin herhangi bir olumsuz veya aşağılayıcı bir anlamı yoktur” dedi.
FETÖ’den soruşturma geçiren Şahin’in verdiği bilgiler şu şekildeydi:
“Medyada değişik yekillerde yazılan ve okunan bu kelime için Anadolu Ajansı tarafından Türk Dil Kurumu’na başvurulmuş. TDK’ca Suriye Devlet Başkanı’nın adının Beşşar Esed olarak kullanılması gerektiği kararlaştırıldığından, TRT Haber bültenlerinde 3 yıldır Beşşar Esed kullanalmaktadır.”
BM 79. Genel Kurulu'na katılmak için ABD'ye gidecek olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, seyahat öncesi Atatürk Havalimanı'nda basın açıklaması gerçekleştirdi.
Buradaki açıklamalarında son günlerde tekrardan iyileştirme çalışmaları ile gündeme gelen Suriye-Türkiye ilişkilerine değinen Erdoğan, "Esad ile görüşmeye hazırız... İrademizi ortaya koyduk, cevap bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"(BM 79. Genel Kurulu) Görüşmelerin ilk gününde, 24 Eylül Salı günü BM Genel Kurulu'na hitap edeceğim. Özellikle Gazze'deki soykırıma ve İsrail'in saldırgan politikalarına karşı atılabilecek ortak adımlara temas edeceğim.
İsrail, Gazze'yi Nazi kampına çevirdi. Özellikle Gazze'deki soykırıma ve İsrail'in saldırgan politikalarına karşı atılabilecek ortak adımlara temas edeceğiz. İsrail zulmünün sona ermesi kalıcı ateşkesin temini için tüm dünyaya önemli görevler düşüyor.
İsrail bir kez daha devlet gibi değil terör örgütü gibi saldırılar düzenliyor. Dijital saldırıları devreye almış olması bunun açık ifadesidir.
Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin normalleşmesi için Beşar Esad ile görüşme irademizi ortaya koyduk. Şimdi karşı taraftan yanıt bekliyoruz."
DIŞ İŞLERİ HAKAN FİDAN İKİ GÜN ÖNCE AÇIKLADI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan iki gün önce Suriye hükümeti ile olan ilişkiler hakkında konuştu. Fidan, ''Zaten görüşmeler bir süredir dolaylı yoldan yapılıyor'' ifadelerini kullanırken bugün Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz'ın, Suriye Müzakere Komisyonu heyetiyle bir araya geldiği açıklandı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, ''Bakan Yardımcımız Nuh Yılmaz, BM himayesindeki çözüm müzakerelerinde meşru Suriye muhalefetini temsil eden Suriye Müzakere Komisyonu heyetiyle bir araya geldi'' ifadeleri kullanıldı. Söz konusu görüşmede BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) 2254 sayılı kararı merkezli çözüm çabaları üzerinde durulduğu açıklandı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Suriye ile dolaylı yoldan görüşme yapıldığını belirterek, ''Zaten görüşmeler bir süredir dolaylı yoldan yapılıyor. İstihbari ve askeri çeşitli formatlarda görüştük'' dedi.
Sessizlik ortamı olduğunu aktaran Fidan, ''2017'den itibaren, Astana formatı neticesinde rejimle muhalefet arasında dondurulmuş bir savaş var. Biz sessizlik ortamı var. Bu ortamda biz belli konuların kalıcı olarak çözülmesine yönelik adımlar atılması gerektiğini düşündük. Tabii bunu taraflar atacak'' ifadelerini kullandı.
Fidan ayrıca, ''Türkiye ile ilgili konu mülteciler ve terörle mücadele gibi konular. Bunları konuştuk, yine konuşuruz. Bu konuda yoğun bir koordinasyon var. Geldiğimiz noktada önemli olan, sorunun daha fazla ileri gitmemesi, çatışmaların olmaması, daha fazla insanın mülteci olarak çıkmaması" açıklaması yaptı.
Esad konuya ilişkin Temmuz ayında yaptığı açıklamada, "Birçok kez söylediğimiz gibi, ilişkiyi geliştirmeye yönelik her türlü girişime olumlu bakıyoruz ve bu da doğal bir şey. Kimse komşularıyla sorun yaratmayı düşünmez ama bu, kuralların dışına çıkmamız gerektiği anlamına gelmez" dedi.
FİDAN KONUŞURKEN SALONDAN ÇIKTILAR
Dubai merkezli Al Arabiya'nın haberine göre, Arap Birliği Dışişleri Bakanları Konseyi’ne katılan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'a konuşma sırası geldiğinde, Suriye hükümeti Dışişleri Bakanı Faysal El Mikdad'ın başkanlık yaptığı Suriye heyeti, salonu terk etmişti.
Mikdad toplantı öncesi Russia Today'e yaptığı açıklamada, "Türkiye, Suriye ile iş birliğinde yeni adımlar görmek ve ilişkilerin normale dönmesini istiyorsa Suriye'nin kuzeyinde ve Irak'ın batısında işgal ettiği Arap topraklarından çekilmelidir" ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye, Suriye'deki muhalifler ve Esad arasındaki ilişkinin geleceği belirsizliğini koruyor.
