Türkiye'de zenginler ve yoksul kesim arasındaki makas açılmaya devam ediyor. TÜİK verilerine göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, geçen yıl bir önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8'e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9'a geriledi. Gelir eşitsizliği gösteren Gini katsayısı ise, bir önceki yıla göre 0,018 puan artış ile 0,433 olarak tahmin edildi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılı"Gelir Dağılımı İstatistikleri" bültenini açıkladı.
Hane halkı kullanılabilir gelirinin, hane halkı büyüklüğü ve kompozisyonu dikkate alınarak hesaplanan eşdeğer hane halkı büyüklüğüne bölünmesiyle elde edilen "eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirine" göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, 2023'te bir önceki yıla kıyasla 1,8 puan artarak yüzde 49,8 yükseldi.
En düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay ise 0,1 puan azalarak yüzde 5,9'a geriledi.
GELİR DAĞILIMI EŞİTSİZLİĞİ GÖSTEREN ORANDA ARTIŞ
Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden biri olan ve sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eden Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,018 puan artış ile 0,433 olarak tahmin edildi.
Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,520, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,445 oldu.
GELİR DAĞILIMINDA MAKAS AÇILIYOR
Toplumun en yüksek gelir elde eden %20'sinin elde ettiği payın en düşük gelir elde eden %20'sinin elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P80/P20 oranı 7,9'dan 8,4'e, gelirden en fazla pay alan %10'unun elde ettiği gelirin en az pay alan %10'unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/P10 oranı ise 14,2'den 15,0'a yükseldi.
TÜRKİYE'DE YILLIK GELİR
Türkiye'de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri 2023 yılı anket sonuçlarına göre %70,7 artarak 167 bin 983 TL oldu.
Türkiye'de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre %72,3 artarak 48 bin 642 TL'den 83 bin 808 TL'ye yükseldi.
EN YÜKSEK YILLIK GELİR TEK KİŞİLİK HANELERDE OLDU
Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla göre 37 bin 522 TL artarak 100 bin 076 TL ile tek kişilik hanehalklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 99 bin 916 TL iken tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarında bu değer 85 bin 758 TL oldu.
En düşük yıllık ortalama eşdeğer kullanılabilir hanehalkı fert gelirine sahip hanehalkı tipi ise 66 bin 001 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalkları oldu.
TOPLAM GELİRDEN EN YÜKSEK PAYI MAAŞ VE ÜCRET GELİRİ ALDI
Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, %48,5 ile bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı %22,1 ile önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı %17,6 ile önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı %20,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise %88,4 olarak gerçekleşti.
EN YÜKSEK İŞ GELİRİ YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ
Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 012 TL, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 45 bin 637 TL olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış %89,7 ile lise altı eğitimli, en düşük artış ise %79,6 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.
İŞ GELİRİNDE EN YÜKSEK ARTIŞ TARIM SEKTÖRÜNDE OLDU
Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 121 bin 013 TL ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 92 bin 632 TL ile tarım sektöründe olduğu görüldü. Bir önceki yıla göre; yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış %100,9 ile tarım sektöründe gözlenirken, bunu %86,7 ile sanayi sektörü izledi. Diğer taraftan hizmet sektöründe %83,2, inşaat sektöründe ise %74,3 artış gözlendi.
SON %10'LUK GRUPTA OLANLARIN %66,5'İ AYNI GELİR GRUBUNDA KALDI
Karar'da yer alan habere göre, Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre sıralı %10'luk gelir grupları itibarıyla fertlerin bir önceki yıla göre yüzdelik geçişleri incelendiğinde; bir önceki yılda birinci %10'luk grupta olan fertlerin 2023 yılında %49,2'sinin, son %10'luk grupta olan fertlerin ise %66,5'inin gelir grubu değişmedi. Ayrıca 2022 yılında birinci %10'luk grupta olan fertlerin %29,9'unun 2023 yılında gelir grubu birden fazla yükseldi. Son %10'luk grupta olan fertlerin ise %13,1'inin gelir grubu birden fazla düştü.
BİR ÖNCEKİ YIL İŞSİZ OLANLARIN %42,4'Ü ÇALIŞMAYA BAŞLADI
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması panel veriden elde edilen sonuçlara göre 2022 yılında işsiz olan fertlerin %42,4'ü 2023 yılında çalışmaya başladı. Faaliyet durumu 2022 yılında çalışan olarak belirlenen fertlerin 2023 yılında %90,5'i çalışma hayatına devam etti. Bir önceki yıl işgücüne dahil olmayan fertlerin ise %10,1'i işgücüne katıldı.