İTTİFAKLAR BAHARI
‘’Mevlam gör diyerek iki göz vermiş,
Bilmem ağlasam mı, ağlamasam mı,
Dura dura bir sel oldum erenler
Bilmem çağlasam mı, çağlamasam mı’’
28. dönem millet vekillerini ve 13. Cumhur başkanını seçmek üzere 14 mayıs 2023 de Türkiye sandık başına gidiyor. Siyaset milletin sorunlarını çözme mekanizması olduğuna göre, bu yazımızda seçime giden ana ittifakları inceleyelim. İttifakları diyorum çünkü ; seçim kanunu gereği ittifak kurmayan partilerin meclise girmeleri mümkün görünmüyor.5 tane ittifak ve 13 parti kendi listeleri ile seçime giriyor. Öne çıkan iki ittifak ; Cumhur ittifakı ile Millet ittifakı arasındaki farklar nelerdir?
İttifakları zorunlu kılan 2018 seçim kanununda milletvekili sayısı, ittifakın toplam oyunun, partilerin bir seçim çevresinde aldığı oylara bölünmesi ile hesaplanıyordu (ittifak içindeki partilerin oylarının birlikte sayılması). Yeni teklife göre ise ittifakın barajı geçmesi koşuluyla partiler, bir seçim çevresinde aldıkları oy oranına göre milletvekili çıkaracak(ittifak içindeki partilerin oylarının ayrı ayrı sayılması). Barajı aşamayan partilerin mecliste temsiliyeti söz konusu olmayacak.
Cumhur ittifakını oluşturan AKP ve MHP ekonomi ve birçok konuda millet iradesinin meclise yansımasını, kendi lehlerine dönüştürmek için seçim kanunu değiştirdiler. Siyasetin ‘’matematik’’ işi olduğu YSK ya listeler teslim edildikten sonra bir kez daha anlaşıldı.Cumhur ittifakının hiç beklemediği bir şok oluştu. deva,gelecek ve saadet ittifak içinde ittifak yapabilir ama Deva kendi logosuyla seçime girmek istiyor diye beklenirken ,DEVA, GELECEK,DEMOKRAT ve SAADET, CHP listelerinden seçime gitme kararı aldı. Seçim kanununu muhalefeti baraj altı bırakma mantığı ile düzenleyenlerin, siyasetin matematiğinden ve erdeminden sınıfta kaldığını görmüş olduk
Tarımdan hayvancılığa, sanayiden eğitime, sağlıktan savunma sanayine, adaletten ekonomiye gelinen noktada ‘’yaşanabilir’’ ülke olmak isteyen Türkiye’yi yönetmek isteyen bu iki ittifakı inceleyelim :
**Milletten oy isteyecek olan siyasi partilerin hangi konularda ittifak ettiklerini, hangi konularda ortak noktada buluştuklarını kamu vicdanına bildirmeleri gerekir.
Türkiye de 2 önemli ittifak ortaya çıktı. Cumhur ittifakı kendi içerisinde koalisyon hükümeti gibi teşekkül etti. MHP ile Cumhurbaşkanının anlaşması ile ortaya çıkan ittifaktır diyebiliriz.6’lı masa toplantılarıyla bir araya gelen siyasi partilerin kendilerine millet ittifakı demesiyle biz de cumhur ittifakıyız dediler, reaksiyonel bir harekettir. Bu iki ittifak arasındaki farklılıklar:
1.Cumhur ittifakı hangi noktalarda ne şekilde işbirliğine gittiklerine ilişkin bir açıklama yapılmamıştır.
**Toplumun ,var olan ittifakların hangi esaslar üzerinde anlaştığını bilmeye ve o çerçevede tercihini belirleme hakkı vardır.
Millet ittifakının 1.5 yıllık bir gayretin içerisinde olduğunu görüyoruz. Özellikle anayasa da , güçlendirilmiş parlementer sisteme nasıl geçileceğini dökümanter bir şekilde izah etmişler. Ortak Politikalar mutabakat metninde, ekonomi, sosyal hayat ve bozulan kurumsal yapının adete fotoğrafı çekilmiş. Bu çalışmalarını 31 ocakta kongrezyumda 6 siyasi parti genel başkanının katılımı imzası ve siyasi partilerin temsilcileri tarafından konu başlıklarının sunumları yapıldı.
31 mart 2023 de İzmir de düzenlenen ‘’ikinci yüzyılın iktisat kongresi’’ başlıklı tolantıda 6 siyasi parti liderinin ‘’ortak politikalar mutabakat metnin’’ de yer alan konuları demokrasinin bir gereği olarak , kamu vicdanının bir gereği olarak millet ile paylaştığını görüyoruz. ‘’Ortak Politikalar Mutabakat Metni’’ ve ‘’Anayasa Değişikliği Önerisi metinlerini incelerken’’ , Türkiye’ de bir ilk belki dünyada da benzeri olmayan bu metinler ve seçim öncesi koalisyon birlikteliğinin önümüzdeki günlerde Türkiye ve dünyada, üzerinde ‘’doktora çalışmaları’’ yapılacak çalışmalar olduğu kanaati oluştu bende. Cumhur ittifakının hazırladığı bir mutabakat metni ya da 9 siyasi partinin hangi esaslar üzerinde anlaştıklarına dair bir açıklama olsaydı inceleyip paylaşabilirdim.
İki ya da 3 siyasi parti bir araya geliyor ve hangi esaslarda anlaştıklarını kamu vicdanı ile paylaşmıyorlarsa 3 madde ile ifade edebileceğimiz amaçları vardır :
1.Gizli amaçları vardır ondan dolayı bir araya gelmişlerdir ve açıklama gereği hissetmiyorlardır.
2.Açık olarak üzerinde ittifak ettikleri şeyler yoktur, açıklama ihtiyacı duymuyorlardır.
3.Sadece kamusal alanda rant temininde anlaşmışlardır, açıklamaya ihtiyaç duymuyorlardır.
Bu 3 maddenin dışında bir araya gelme nedenlerini açıklamıyor olmanın hiçbir mantığı yoktur çünkü siyaset mekanizması milletin sorunlarını çözme yeridir. İktidar ve muhalefet hangi sorunu ne hızda ,hangi kaynak ile nasıl çözeceğine kafa yorar birlikte hareket ettiği siyasi partilerle uzlaşır bu uzlaşıyı da millet ile paylaşır. Paylaşmıyorsa yukarıdaki 3 madde geçerlidir.
İki ittifak arasındaki diğer fark ise :
2.Millet ittifakını oluşturan 6 siyasi parti, meselerle ilgili alanında uzmanlardan oluşan komisyonlar kurmuş aylarca bu komisyonlar çalışmış ve ortaya ‘’Anayasa Değişikliği Önerisi’’ ve ‘’Ortak Politikalar Mutabakat Metni’’ ortaya koymuş ve 6 genel başkan bu metinleri imzalamıştır. Millet ittifakına sonradan katılım söz konusu değildir.
Cumhur ittifakının üzerinde anlaştığı esaslar ortaya koyulmadan başlangıçta 2+1 olan sayısı 9 a kadar çıkmıştır. Daha doğrusu bir takım pazarlıklarla seçime an kala cumhur ittifakına eklemlenenler olmuştur.
Bu seçimi kamusal alanda rant üzerinde anlaşanlar mı yoksa milletin problemlerini açıkça çözenler mi kazanacak? Seçim senin. Fabrikası ortada olmayan, tüm masrafları senin vergilerinle ödenen, Emine hanıma, bakanlara ve ülke başkanlarına hediye edilen TOGG mu yoksa temel ihtiyaç maddesi olan SOĞAN MI kazanacak? Seçim senin. Ben soğanı severim ☺
‘’Yoksulun sırtındanDoyan Doyana
Bunu Gören Yürek Nasıl Dayana
Yiğit Muhtaç Olmuş Kuru Soğana
Bilmem Söylesem Mi Söylemesem Mi’’
Aşık Mahsuni Şerif
SALiHA GÜZEL
Yürüyen Evren
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir