Artan maliyetler altında ezilen besiciler hem borçlanıp hem de geçinemedikleri için hayvancılığı terk ediyor. Besici sayısının azalması üretimin düşmesine ve et ve süt fiyatlarının artmasına neden olurken, ithalatın da kapısını aralıyor. Tarım Bakanlığı maliyetlerle başa çıkmaya çalışan üreticiye destek yerine etteki fiyat artışını frenlemek için 600 bin baş besilik sığır ithal edecek.
Tarım ve hayvancılık sektörü artan maliyetler nedeniyle alarm veriyor. Türkiye’deki enflasyonist ortam ve girdi maliyetlerindeki yükseliş sebebiyle besiciler ellerindeki hayvanları satarak sektörden çıkıyor. Besici sayısının azalmasıyla beraber üretim düşerken, et ve süt fiyatları da artıyor. Et ve süt fiyatları artmaya devam ederken, ithalatın kapısı da aralanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı maliyetlerle başa çıkmaya çalışan üreticiye destek yerine etteki fiyat artışını frenlemek için besilik sığır ithal edecek. Tarım ve Orman Bakanlığı, 2024 yılı için 600 bin baş besilik sığır ithal edecek.
İthalatı, Et ve Süt Kurumu ve Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği yapacak. ESK, besilik sığırların satış fiyatını da belirleyecek. Tarım ve Orman Bakanlığı Hayvancılık Genel Müdürlüğü, 2024 yılı besilik sığır ithalatı ile ilgili ithalat talimatı ve teknik kriterleri yayınladı.
Buna göre 2024 yılında üç dönem halinde toplam 600 bin baş besilik sığır ithalatı yapılacak. al edilecek besilik sığırların satış fiyatı Et ve Süt Kurumu tarafından belirlenecek. İşletmesi 200 hayvan kapasiteli işletmeler başvuruları Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliğine yapacak, başvurular Et ve Süt Kurumu tarafından değerlendirilecek. Değerlendirme sonucu belirlenen izin listesi her dönemin sonunda Hayvancılık Genel Müdürlüğüne gönderilecektir.
Besi hayvanı ahırı kapasitesi 200 başın altında olan işletmelere 150 bin baş besilik ithalat izni verilirken, işletme besi hayvanı ahırı kapasitesi 200 baş altında olan işletmelere, yıl içinde en fazla 40 baş besilik sığır ithalat izini verilecek. İthalat işlemleri tamamlanıp “millileşen” hayvanlarda görülen her türlü hastalık, mecburi kesim veya ölüm durumunda tüm sorumluluk yetiştiriciye ait olacak ve herhangi bir tazminat ödemesi yapılmayacak.
ÇİĞ SÜT FİYATINDA YÜZDE 17.4 ARTIŞ
Çiğ süt referans fiyatı 11,5 TL’den 13,5 TL’ye çıkarıldı. Böylece yüzde 17,4 oranında artış kaydedilmiş oldu. Ulusal Süt Konseyi (USK), çiğ süt tavsiye fiyatının 22 Ocak’tan geçerli olmak üzere, üreticinin eline litre başına net 13,5 lira geçecek şekilde belirlenmesine karar verdi.
Konseyin internet sitesinde yer alan duyuruda, çiğ süt fiyatlarına ilişkin tavsiye fiyatı yer aldı. Duyuruda, “22 Ocak 2024’ten itibaren geçerli olmak üzere yüzde 3,6 yağ ve yüzde 3,2 protein içeriğine sahip çiğ inek sütü tavsiye satış fiyatı, üreticinin eline litre başına net geçecek şekilde (çiğ süt desteği hariç) 13,5 lira olarak belirlenmiştir.” ifadesi kullanıldı. Duyuruda, soğutma, nakliye ve diğer cari giderler üretici tarafından karşılandığı takdirde bu giderlerin üreticiye ilave olarak ödeneceği ve baz alınan yağ ve protein oranlarındaki her bir dizyem (0,1’lik değişim) için 20 kuruş fark uygulanacağı kaydedildi.
‘DİŞİ HAYVANLAR KESİME GİDİYOR’
Karar'ın haberine göre, CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, Ulusal Süt Konseyi’nin (USK), çiğ süt tavsiye fiyatının litre başına net 13 lira 50 kuruş açıklanmasına tepki gösterdi. Maliyetlerdeki fahiş artış nedeniyle hayvancılık sektörünün çok büyük sorunlarla boğuştuğunu, aktaran Barut, “Mazot, saman, yonca, yem, silaj, ot, bakım, elektrik, su ve tüm masraflar fahiş oranda artarken yetiştiricilerimizin bindir emek verdiği hayvanlar ne acıdır ki kesime gönderiliyor. Niye? Çünkü et ve süt fiyatları çiftçimizi kurtarmıyor. Son 15 günde bile yem fiyatları en az yüzde 25 arttı. Şimdi enflasyon, döviz kurları, fahiş zamlar ve acı tablo ortadayken açıklanan yeni süt fiyatı üreticiyi kurtarmıyor. Bu fiyatlarla çiftçi sürekli zarar edip borçlanarak tam olarak iflasa sürükleniyor. Tüketici de evine bir litre süt bile alamıyor. Bir litre kolanın veya suyun fiyatı nasıl süt fiyatının üstünde olur? Akıl alır gibi değil. Böyle giderse dişi hayvanlar yine kesime gitmeye devam edecek, et ve sütte kriz daha da derinleşecek. Evrensel kural olan süt/yem paritesine uyulmalıdır. Yani 1 litre sütle üretici 1.5 kilogram yem alabilmelidir. Bu olmazsa kriz daha da derinleşir. Üreticinin ve tüketicinin nefes alacağı bir adım atılsın” dedi.
‘İTHALAT İÇİN 1 MİLYAR DOLAR ÖDEME YAPILDI’
CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köy İşleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, yanlış tarım politikaları nedeniyle, son yıllarda Türkiye’de sorunlu hale gelen hayvancılık sektöründe yaşanan sorunları belirlenmesi ve çözüm yollarının bulunması istemiyle Meclis Araştırması açılmasını istedi. Maliyet artışları nedeniyle hayvancılığın sürdürülebilir olmaktan çıktığını anlatan Gürer, sürecin doğru yönetilmemesi halinde, et ve süte ulaşımda yaşanan sorunların daha da artabileceği uyarısında bulundu.
2023’te Türkiye’nin hayvan ithalatının devam ettiğini belirten Gürer, Türkiye’nin sığır ithalatının Kasım’da yüzde 940 oranında arttığını ve 2023’ün ilk 11 ayında toplam 1,03 milyar dolar sığır ithalatı için yurt dışına ödeme yapıldığını, buna rağmen et fiyatlarındaki artışın durmadığını söyledi. Desteklemelerin yetersiz olduğunu belirten Gürer, “Hayvancılık desteklemelerinin gerçek anlamda bu işi yapanlara, gerçek anlamda bu işi büyütmek isteyenlere ulaşmadığı bir gerçek’’ ifadelerini kullandı.
KÜÇÜKBAŞ VE BÜYÜKBAŞ SAYISI AZALDI
Türkiye İstatistik Kurumu’nun(TÜİK) , Haziran 2023 dönemine ilişkin hayvansal üretim istatistiklerine göre, büyükbaş hayvan sayısı haziranda 16 milyon 688 bin baş olarak kayıtlara geçti. Sığır sayısı haziran ayı sonu itibarıyla geçen yılın aralık ayına göre yüzde 2 azalarak 16 milyon 521 bin baş, manda sayısı ise yüzde 2,9 azalarak 167 bin baş olarak gerçekleşti. Küçükbaş hayvan sayısı aynı dönemde 53 milyon 274 bin baş oldu. Koyun sayısı haziran ayı sonu itibarıyla geçen yılın aralık ayına göre yüzde 4,7 azalarak 42 milyon 565 bin baş, keçi sayısı ise yüzde 7,5 azalarak 10 milyon 709 bin baş olarak hesaplandı.