Bütün dünyada ve Türkiye’nin geri kalanında olaysız kutlanan ‘1 Mayıs’ İstanbul’da utandıran görüntülere sahne oldu. Hükümetle sendikalar arasında ‘Taksim inatlaşması’ marjinal gruplara alan açarken, polisin şiddeti gerilimi büyüttü. Taksim’deki kutlamalara bugünkü iktidarın 2010’da izin verdiği ve 2013’te yeniden yasak getirdiği hatırlatılarak “O üç yıl hiçbir sorun yaşanmadığına göre problem Taksim’de değil, toplumda gerilim isteyen yaklaşımlarda” yorumları yapıldı.
DÖRT İLÇEDE ALIŞILMIŞIN DIŞINDA TEDBİRLER
1 Mayıs İşçi Bayramı bütün dünyada ve Türkiye’nin bir çok şehrinde bayram havasında kutlanırken İstanbul’da ise yine istenmeyen görüntüler yaşandı. Kutlamayı Taksim Meydanı’nda yapmak isteyen siyasi partiler ve sendikalar Anayasa Mahkemesi’nin 12 Ekim 2023’teki kararını gerekçe göstererek ‘bunun bir hak olduğunu’ söyledi. Hükümet ise meydanın buna uygun olmadığını savundu. Restleşme gerginliği artırırken, Hükümet alışılmışın dışında tedbirler açıkladı. Beyoğlu, Şişli, Fatih ve Beşiktaş ilçeleri trafiğe kapatıldı.
BİBER GAZI SIKILDI, 210 KİŞİ GÖZALTINA ALINDI
16 milyonluk metropolde hayat durma noktasına geldi, toplu ulaşım durdu. İşe gitmek isteyen binlerce kişi yollarda kaldı. CHP lideri Özel ise Saraçhane’de İmamoğlu ile bir araya geldi. DİSK, KESK, TMMOB ve Türk Tabipleri Birliği’nin de hazır olduğu grubun alandan Taksim’e yürüyüş yapacağı belirtildi. Polisin tarihi Bozdoğan Kemeri önündeki tedbiri ise günün fotoğrafı oldu. İsçilere seslenen Özel, Anayasa’nın çiğnendiğini söyledi. Taksim’e çıkmak isteyen gruba ise polis biber gazı ve plastik mermi ile müdahale etti. Polisin sert tavrı büyük tepki çekti.
POLİSTEN CANLI YAYINDA ‘BASINI SÜPÜRÜN’ EMRİ
Saraçhanede işçilere orantısız müdahalede bulunan polis gazetecilere şiddet uyguladı. CHP lideri Özel ve İBB Başkanı İmamoğlu’nun da katıldığı Saraçhane’deki kalabalığı takip eden gazetecilere yönelik “Basını süpürün” sözleri büyük tepki çekti. Canlı yayındaki kameralara yansıyan sözlere “O terminolojiyi kim icat etti? Toz muyuz biz? Ayıp, utanın” eleştirisi yapıldı.
YİNE KAVGALI 1 MAYIS
Karar'ın manşetinde yer alan habere göre, 1 Mayıs, dünyada ve İstanbul hariç Türkiye genelinde coşkuyla kutlandı. Hükümetin Taksim’e çıkışı yasaklaması sebebiyle Saraçhane ve Beşiktaş’ta toplanan eylemciler, etten bir duvarla karşılaştı. OHAL’i andıran görüntüler ortaya çıktı, çok sayıda gösterici gözaltında alındı, bazı polisler yaralandı. Yaşananlar “Bu kadar kutuplaşmaya ne gerek var?” sorusunu beraberinde getirdi.
Türkiye, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde yine sokaklardaydı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yayımladığı mesajda “Ülkemizle birlikte tüm dünyada kutlanan 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nü tebrik ediyorum. Helal rızık peşinde koşan tüm işçi ve emekçi kardeşlerime selam ve sevgilerimi gönderiyorum” ifadelerini kullandı. Ülke genelindeki kutlamalar sakin ve coşkuluyken gerginliğin merkezi bir defa daha İstanbul oldu. Anayasa Mahkemesi’nin kararına rağmen valilik tarafından Taksim Meydanı’nda toplanmaya izin verilmeyince kentte adeta hayat durduruldu. 264 noktada 42 bin 434 polis görev başındaydı. Toplam 29 cadde ve bu caddelere açılan sokaklar trafiğe kapatıldı. Karayolunda kısıtlamalar saat 04.00’te, deniz ve raylı sistem için kısıtlama saat 05.30’da başladı. Yoğun güvenlik önlemlerinin alındığı noktalardan geçenlerin üstleri arandı. Çok sayıda vatandaş, işine gitmek için araç bulamadı.
NORMALLEŞME TALEBİ
TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve Memur-Sen gibi iktidara yakınlığıyla bilinen sendikalar, valiliğe resmi başvuruda bulunarak Taksim Anıtı’na çelenk bıraktı. HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan ve beraberindeki heyet, 1977 1 Mayıs’ında hayatını kaybedenler için Kazancı Yokuşu’na karanfil bıraktı. Burada konuşan Arslan “Hâlâ faillerinin bulunamadığı 1977 katliamının hesabının sorulamaması hepimizi üzmektedir. Katillerin bulunması, yargı önünde hesap vermesi sağlanana kadar ısrarımızı devam ettireceğiz. İstanbul’un da bu meydanın da normalleşmesini istiyoruz. Polislerin, TOMA’ların, biber gazlarının, barikatların olmadığı 1 Mayısları özledik. 2010-2011 yılında bütün emek örgütleriyle bu meydanda 1 Mayıs etkinliklerini gerçekleştirdik. Eğer burada izin yoksa Türkiye’nin bütün meydanları bizimdir. Bütün emek hareketinin temsilcilerine, birleşenlerine çağrı yapıyoruz. Bunca sorunumuz var. Bu sorunların çözümü için meydanlarda hiç değilse 1 Mayıs’ta birlik mücadele ve dayanışmayı gerçekleştirelim” dedi.
SARAÇHANE’DE OLAYLAR
1 Mayıs’ı Taksim’de kutlamak isteyen Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve CHP’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda sendika, parti, sivil toplum örgütü ise, Saraçhane ile Beşiktaş’ta toplandı. İBB binasının önünden yürüyerek Bozdoğan Kemeri’ne ulaşan gruplar, polis barikatıyla karşılaştı. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, bir süre polis müdürleriyle görüştü ancak anlaşma çıkmadı. Bazı göstericiler yerlerinden söktükleri kaldırım taşlarını yere vurup parçalara ayırarak polise atarken, bazıları da ellerindeki pet şişeleri fırlattı. Bu sırada gruptakilerden bazıları, taş atılmaması yönünde çağrı yaptı. Bu sefer ellerindeki bayrak sopalarıyla saldıran göstericiler, polisin biber gazlı müdahalesiyle geri çekildi. Güvenlik güçleri, barikat alanını genişletip kademeli olarak grupları Saraçhane Meydanı’na kadar uzaklaştırdı. Ardından eylemin, DİSK, KESK, TMMOB, TTB ve TDB’nin oluşturduğu 1 Mayıs Tertip Komitesi’nin kararıyla sonlandırıldığı açıklandı.
“BU İRADEYİ TANIYACAKLAR”
Saraçhane’de toplanan kalabalığa seslenen DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu “Buradaki irade zengini daha zengin, yoksulu daha yoksul yapan bu adaletsiz düzene karşı Türkiye işçi sınıfının emekçilerinin iradesidir. İrade bizi yoksullaştıracak politikaları hayata geçirirken, bizleri yerli halk olarak görenlere karşı Türkiye halkının irade beyanıdır bu meydan. Bundan sonra attıkları her adımda bu iradeyi görecekler, bu iradeyi tanıyacaklar. Buradan bir kez daha haykırıyoruz” şeklinde konuştu. Öte yandan Şişli’de toplanarak Taksim’e yürümek isteyen gruba polis müdahale etti, 13 kişi gözaltına alındı. Toplam gözaltı sayısının 210 olduğu, 28 polis memurunun yaralandığı belirtildi.
YERLİKAYA’DAN POLİSLERE: SİZLERLE İFTİHAR EDİYORUM
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 1 Mayıs İşçi Bayramı’nda İstanbul’da görev yapan polislere teşekkür etti. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Yerlikaya “1 Mayıs’ta kanunsuz gösteri ve yürüyüşüne karşı büyük bir ferasetle, sağ duyuyla karşı koyan; toplumsal olayların nasıl yönetilmesi gerektiği konusunda dünyadaki tüm polis teşkilatlarına örnek olan İstanbul’daki kahraman polislerimize teşekkür ediyorum. Sizlerle iftihar ediyorum. Milletimizin destek ve duası sizlerle” dedi.
