Sudan’da 1 milyon dönüm arazi kiralayıp tarım ve hayvancılık yapma hayali fiyaskoyla sonuçlandı. 10 yıldır para harcanan hayali proje dün itibarıyla rafa kalktı.
KENDİ çiftçisini yeterince desteklemeyip 3 bin kilometre uzaktaki Sudan’da arazi kiralayan ve tarım yapmayı hedefleyen iktidarın bu hayali fiyasko ile sonuçlandı. Tarım ve Orman eski bakanları Mehdi Eker ve Bekir Pakdemirli döneminde Sudan’da 1 milyon dönüm arazi kiralanması için girişimler başlatıldı.Bu arazide devlet ve özel sektör tarım yapacaktı.
10 MİLYON DOLARLIK ŞİRKET
Ancak girişim hayalin ötesine geçemedi. İki ülke arasında kurulan ve 10 yıldır hiçbir iş yapmadan yönetim kurulu üyelerine ücret ödenen yüzde 80’i Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne (TİGEM) yüzde 20’si de Sudan’a ait olan şirket dün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kararıyla feshedildi. Yapılan milyonluk harcamalar da boşa gitti. Sudan hayali, 2014 yılında Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık A.Ş’nin kurulmasıyla başladı. 10 milyon dolar sermayeyle kurulan şirket Türkiye’de üretilemeyen ya da yetersiz üretimi olan ürünleri Sudan’da üretecek, bunun için de Sudan’da 1 milyon dönümlük bir sulanabilir arazi kiralayacaktı. Önce 12 bin 500 hektar arazide pilot çiftlik kurulması, sonra 780 bin 500 dönüm tarım arazisinin Türk girişimcilere açılması kararlaştırdı. Şirketin kuruluşu 2018 yılında tamamlandı ve aynı yıl Sudan’ın Başkenti Hartum’da büyük paralar harcanarak şirketin ilk şubesi açıldı. Şirketin faaliyetleri ve arazi kiralama işleri için çok sayıda teknik heyet Sudan’a gönderildi, otel, uçak, yeme içme, harcırah paraları akıtıldı. Ancak Sudan, Türkiye’ye üzerinde tarım dahi yapılamayacak taşlık, kayalık 125 bin dönümlük bir araziyi teklif etti ve tarımsal üretim hiç başlamadı.
Eski bakan Pakdemirli’nin hayali
SUDAN projesini dönemin Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli hızlandırmak istedi. Sudan’a da giden Pakdemirli, “Orada tarımsal üretim yapılacak. Bu üretim, özel sektöre de örnek olacak. Sudan’daki topraklar, pamuk, soya, susam, muz ve mango üretimi için çok uygun. Türkiye’nin sadece pamuk ve ürünleri, soya ve susamda 4 milyar dolarlık ithalatı var. Yapılacak tarımsal üretim Türkiye pazarına girecek ve başka ülkelere ihraç edilecek. İklimsel nedenle Türkiye’de üretilmeyen ürün ihtiyacı da karşılanacak” demişti.
BÖYLE DUYURMUŞLARDI
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, Huzur hakkı ve ikramiye ödendi
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türk-Sudan ortak şirketinin arazisinin bile olmadığını, iş yapmayan şirketin yönetim kuruluna 2021 yılında huzur hakkı ve ikramiye ödendiğini açıkladı. Feshedilen şirkete Türk ve Sudan’lı Yönetim Kurulu üyeleri atandı. 2021 yılında yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı olarak 419 bin 965 TL verildi. 66 bin 300 TL de ikramiye ödendi. Ayrıca 49 bin 716 TL müşavirlik ücreti, 124 bin 584 TL kira gideri, 2 bin 305 TL aidat gideri, 4 bin 668 TL noter gideri, 1 bin 857 TL damga vergisi, 15 bin 265 TL amortisman ve 1 bin 395 TL sair masraf yapıldı. Şirketin genel müdürü Hasan Gezginç, geçen yıl TBMM’de soruları yanıtlarken Sudan’ın istenen araziyi hiç vermediğini itiraf etti.
