EKONOMİ

Yüksek Faiz ve Enflasyonun Faturası: Batık Kredilerde Rekor Artış

Yüksek enflasyon ve artan faiz oranları, vatandaşları ve işletmeleri borç batağına sürüklüyor. Ekonomideki sıkılaştırma politikaları ve yüksek enflasyon, bireylerin ve işletmelerin borçlarını ödemesini güçleştirdi.

Ekonomide yaşanan olumsuz gelişmeler, bankaların bilançolarını da olumsuz etkilemeye başladı. Yüksek faiz oranları ve artan enflasyon, bireylerin ve işletmelerin borçlarını ödemesini güçleştirdi. Krediye erişimdeki zorluklar ise durumu daha da kötüleştirdi. Bu durum, bankaların takipteki alacaklarında son 3-4 ayda ciddi bir artışa yol açtı. Ekonomistler, bu trendin devam etmesi halinde batık kredilerin önümüzdeki dönemde önemli bir sorun haline gelebileceği uyarısında bulunuyor.

Yüksek enflasyon ve artan faiz oranları, vatandaşları ve işletmeleri borç batağına sürüklüyor. Ekonomideki sıkılaştırma politikaları ve yüksek enflasyon, bireylerin ve işletmelerin borçlarını ödemesini güçleştirdi. Bankaların takipteki alacaklarında son aylarda yaşanan hızlı artış, bu durumun somut bir göstergesi. Özellikle tüketici kredileri ve kredi kartı borçlarında yaşanan artış endişe verici boyutlara ulaştı. Uzmanlar, bu durumun hem bireyler hem de ekonomi için ciddi sonuçları olabileceği konusunda uyarıyor.

Dünya Gazetesi'nin haberine göre, özellikle son aylarda takipteki alacaklarda ya­şanan artış oldukça dikkat çekici boyutlara geldi. 2023 yılının ocak ayında 160 milyar 271 milyon lira düzeyinde olan bankaların takip­teki alacakları 2024 yılına kadar yüzde 19,78’lik bir artış gösterir­ken yeni yılla birlikte bu ivme hız kazandı. Bu yılın 8 aylık dönemin­de tahsili gecikmiş alacaklarda bü­yüme geçen yılın tamamının nere­deyse 2 katına ulaştı.

TAKİPTEKİ ALACAKLAR SON 4 AYDA 50 MİLYAR TL ARTTI

Nisan ayına kadar yatay seyre­den takipteki alacaklar nisan ayın­dan itibaren hızlı bir yükseliş tren­dine girdi. Mart ayının son hafta­sında 197,5 milyar TL düzeyinde olan takipteki alacaklar bu tarih­ten itibaren hızla yükseldi ve geçen hafta 249 milyar 308 milyon TL dü­zeyine geldi. Yani 1,5 yılda 37 mil­yar TL’lik bir artış gösteren takip­teki alacaklar son dört ayda 50 mil­yar liraya yakın bir artış gösterdi.

Takipteki alacakların alt kırı­lımlarına baktığımızda takipteki tüketici kredilerindeki artış ora­nı yüzde 100’ü geçmiş durumda. 2023’ün ocak ayında 22 milyar 169 milyon TL olan takipteki tüketici kredisi tutarı son açıklanan 2024 16 Ağustos haftasında 44 milyar 389 milyar liraya yükseldi.

Özel­likle haziran ayından itibaren ya­şanan yükseliş dikkat çekiyor. Tü­ketici kredilerindeki en fazla batık ise ihtiyaç kredilerinde oldu. Son açıklanan rakamlara göre 44,4 milyar liralık batık tüketici kredi­nin 43,6 milyar lirası ihtiyaç kredi­lerinden oluşuyor.

TAKİPTEKİ BİREYSEL KART BORCU YÜZDE 432,5 ARTTI

Bireysel kredi kartlarında ise tablo biraz daha netleşiyor. 2023 yılının ocak ayında bireysel kredi kartlarında takipteki alacak tutarı 7 milyar 423 milyar lira iken geç­tiğimiz hafta bu rakam geçen süre­de yüzde 432,50’lik artışla 39 mil­yar 528 milyon liraya ulaştığı görü­lüyor.

Bireysel kredi kartı toplam borcu ise 2023 Ocak ayında 451,1 milyar lira seviyesindeyken geçen hafta 1,5 trilyon liraya kadar yük­seldi. Yani geçen sürede yüksek enflasyonun da etkisiyle tüketim­de kredi kartına yüklenen vatanda­şın oluşan kart borcunu ödemekte zorlandığı görülüyor.

TİCARİ KREDİLER 2 AYDA 20 MİLYAR TL ARTTI

Ticari krediler tarafında ise son dönemde hızlı bir yükseliş dikkat çekiyor. 2023 yılının Ocak ayında takipteki ticari kredile­rin toplamı 130,7 milyar lira dü­zeyinde bulunuyordu. Bu yılın temmuz ayına kadar hafif yukarı yatay bir seyir izleyen takipteki ticari krediler temmuzun ilk haf­tasında 147,8 milyar lira düzeyin­de yükselmişti. Ancak temmuz ayından sonra hızla yükselmeye başlayan takipteki ticari kredi tu­tarı temmuz başından 16 Ağus­tos haftasına kadar geçen sürede 20 milyar liraya yakın artarak 165 milyar liraya kadar çıktı.

KARŞILIKSIZ ÇEK TUTARI TEMMUZDA %216 ARTTI

Merkez Bankası’nın verilerine göre, bir önceki ay karşılıksız çek adedi 10 bin 546 adet seviyesinde bulunurken, temmuzda bu rakam yüzde 149,9 artarak 26 bin 351 adede yükseldi. Karşılıksız çek tutarı bir önceki aydaki 6,45 milyar TL’den 15,77 milyar TL’ye çıktı. Yılın ilk 7 ayında toplam karşılıksız çek tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 216 artarken, temmuzda aylık yüzde 198, yıllık bazda da yüzde 144 oranında arttı. Toplam ibraz edilen çek adedi bir önceki aydaki 614 bin 764 adetten 1 milyon 472 bin 257 adede, tutarı ise 307,4 milyar TL’den 606,3 milyar TL’ye yükseldi. Toplam ibraz edilen çek adedi de yıllık yüzde 4 düşerken, tutar bazında yüzde 70 artış gösterdi.

KAPANAN ŞİRKET SAYISI ARTIYOR

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) verilerine göre, temmuzda bir önceki aya göre yüzde 42,9, bir önceki yılın aynı ayına göre, yüzde 39,8 oranında artışla 2 bin 889 şirket kapandı. Açılan şirket sayısında artış yıllık bazda yüzde 4,2 oldu. 2024’ün Ocak-Temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre kapanan şirket sayısı yüzde 28,3 artarken, açılan şirket sayısı da yüzde 14,5 oranında geriledi.