Yumurta fiyatlarının sürekli artması vatandaşı isyan ettirirken Ankara’daki İş Yurtları Kurumu Satış Mağazasında satılan ucuz yumurta, metrelerce kuyruğa neden oldu. 30’luk kolilerde küçük boy yumurta 130, büyük boy ise 150 liradan alıcı buldu. Ancak bu durum, hayat pahalılığının vatandaşı nasıl zorladığını bir kez daha gözler önüne serdi. Vatandaşlar Sıhhiye’deki kurum önünde uzun kuyruklar oluşturdu.
MAAŞ YETMİYOR
Uzayan kuyruk caddeyi aşıp, ara sokağa kadar uzandı. Vatandaşlar, sabah 09.00’dan itibaren mağaza önünde sıraya girdi. Çoğunluğu emeklilerden oluşan vatandaşlar ‘’Aldığımız maaş yetmiyor. Yumurta fiyatı marketlerde 30’lu kolilerde 200-225 lirayı aştı, torunlarımız için kuyruktayız’’ dediler. Yumurta fiyatlarındaki artışta, yem maliyetlerinin yükselmesi, enerji ve nakliye giderlerindeki artış gibi sebeplerin yanı sıra ABD ye ihracat da etkili oldu
Yumurta fiyatları son aylarda ikiye katlandı. Aralık 2024’te 100-120 lira olan 30’lu koli, bugün 250 lirayı aşarken, sektör temsilcileri artışın temel nedeninin ihracat ve piyasa zincirindeki fırsatçılık olduğunu belirtiyor. Uzmanlar, yumurtanın tanesinin yakında 10 lirayı aşabileceği uyarısında bulunuyor.
Temel gıda maddelerinden biri olan yumurtada fiyat artışı hız kesmeden sürüyor. Aralık 2024’te 100 ila 120 lira arasında satılan 30’lu yumurta kolisi, bugün itibarıyla market raflarında ortalama 250 liraya kadar yükseldi. Bazı satış noktalarında bu fiyatın 310 liraya, organik etiketli ürünlerde ise 400 liranın üzerine çıktığı gözlemleniyor.
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre sektör temsilcileri, bu hızlı artışın arkasında üretim yetersizliği olmadığını vurgularken, fiyatların asıl nedeninin ihracat talebi, düşen verim, Ramazan etkisi ve piyasa zincirindeki fiyat makası olduğunu belirtiyor.
ABD TALEBİ FİYATLARI YÜKSELTTİ
Yumurta fiyatlarındaki artışta en büyük etkenin, ABD’nin artan ithalat talebi olduğu belirtiliyor. ABD'de yaşanan kuş gribi vakalarının ardından birçok üretim tesisinin devre dışı kalması, bu ülkeyi ithalata bağımlı hâle getirdi. Türkiye ile yapılan 15 bin tonluk alım anlaşması, iç piyasadaki arz-talep dengesini sarstı.
Brezilya ve Güney Kore gibi ülkelerin de Türkiye’den alıma yönelmesiyle birlikte ihracat hacmi artarken, iç piyasada fiyatlar hızla yukarı tırmandı. Bu gelişmenin ardından hükümet, ABD’ye ihraç edilen yumurtalara fon kesintisi uygulamaya başladı. Ancak 50 cent ile başlayan ve 1,5 dolara çıkan bu kesinti, alımı yavaşlatmakta yeterli olmadı.
ÜRETİCİ DIŞ PAZARA YÖNELİYOR
Afyonkarahisar’da üreticilik yapan Ramazan Öztürk, fiyatlardaki yükselişin mevsimsel etkilerle birleştiğini söyledi. “Kış aylarında tavukların verimi doğal olarak düşer. Ramazan ayında da tüketim artınca arz daraldı. En önemli neden ise ABD’ye süren yoğun talep. Onlar fiyat sormadan ürün alıyor çünkü iç üretimlerini kaybettiler,” dedi.
Konya’daki bir başka üretici Gökhan Kırman ise iç piyasanın üretici açısından cazibesini yitirdiğini belirterek, “Yurt dışına satışta peşin ödeme alıyoruz, iade riski yok. Ama iç piyasada aylarca ödeme bekliyoruz, üzerine bir de iade sorunları çıkıyor. Bu koşullarda üretici dış pazara yönelmek zorunda kalıyor,” ifadelerini kullandı.
“FIRSATÇILIK ZİNCİRDE, ÜRETİCİDE DEĞİL”
İstanbul Hali’nde esnaflık yapan Remzi Saygın ise fiyat farklarının üreticiden değil, aracı zincirinden kaynaklandığını savundu. “Üreticiden 3 liraya çıkan yumurta, markette 9 liraya satılıyor. Bu kazanç üreticiye yansımıyor, aradaki zincir kar ediyor. Limon ihracatı nasıl durdurulduysa, benzer bir adım yumurta için de atılmalı,” dedi.
Kaynak: Karar ve Sözcü
