Gazze’deki vahşete karşı mitingler, boykot çağrıları yapılırken Türkiye’nin İsrail’le ticaretinin saldırılar başladıktan sonra da devam ettiği Ulaştırma Bakanı’nın ağzından doğrulandı. Uraloğlu “7 Ekim-31 Aralık arasında, Türkiye limanlarından İsrail’e 701 gemi sefer yaptı. Bu da günde ortalama 8 gemiye tekabül ediyor” dedi.
Soykırıma karşı Ankara sert ifadelerle Tel Aviv’i hedef aldı. Birçok ilde vatandaşlar sokağa dökülüp çocukların katledilmesini protesto etti. Ancak hükümetin ‘söylem’ düzeyindeki tavrının Cola ve Nescafe boykotundan öteye geçmemesi tartışma konusu oldu. Türkiye’den kalkan gemilerin İsrail limanlarına çelik ve gıda naklini sürdürdüğü iddiaları büyük rahatsızlık yarattı. TBMM’de vahim tabloyu dile getiren merhum SP’li Hasan Bitmez’e sert tepki gösterildi.
ÜÇ AYDA TÜRKİYE’DEN KALKAN GEMİ SAYISI 480
Ulaştırma Bakanı Abdülkadir Uraloğlu ise “Gizlisi saklısı yok” diyerek 7 Ekim-31 Aralık 2023 tarihleri arasında İsrail’e 701 gemi seferi yapıldığını, bu rakama direkt ve transit seferlerin dahil olduğunu belirtti. Uraloğlu, Türkiye kalkışlı gemi sayısının 480 olduğunu açıkladı. Önceki yıla göre İsrail limanlarına giden gemilerde yüzde 30’luk düşüş yaşandığını kaydeden Uraloğlu, gönderilen malların içeriğine ilişkin bakanlığının bilgisi olmadığını ekledi.
Karar'ın manşetinde yer alan habere göre, İsrail’in yıllardır ambargosu halinde yaşayan Filistin’e yaptığı müdahaleler etkisini hızla arttırmaya başladı. En sonunda geçen yıl yapılan baskıların artmasıyla birlikte, Filistin tarafında Hamas da harekete geçti. Sıcak çatışmaların başlamasıyla birlikte İsrail dünya tarihine geçen bir savaş suçu işlemeye başladı. Çocuk, kadın, yaşlı, küçük demeden suçsuz sivilleri de tek tek öldürmeye devam ediyor. Dünyanın birçok ülkesinde yapılan bu savaş suçu kınanırken, bazı ülkeler ticari bağlarını yavaşlatmaya başlıyor. Bazıları ise savaş etkisiyle düşen ticaret hacmini ‘ilişkilerimizi zayıflattık’ bahanesi olarak öne çıkartıyor.
Fakat gelinen noktada Türkiye dahil birçok ülke ticari bağlarını tam koparmış değil. Zaten bu mümkün de değil. Çünkü ticaretin büyük bir yoğunluğunu özel şirketler gerçekleştiriyor. Geçtiğimiz haftalarda gündeme Karar yazarı İbrahim Kahveci’nin gündeme getirdiği haberde de İsrail-Türkiye arasındaki ticaret bağına vurgu yapılmıştı. En son yıl başında İstanbul Haliç’te yapılan eylem de büyük ses getirdi. Fakat verilere göre, bir taraftan eylem yapılırken, diğer yanda da ticaret devam etti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre son bir ayda Kasım 2023’te 319,5 milyon dolar olan İsrail’e ihracat, Aralık ayında 430,6 milyon dolara çıktığı görüldü. Genel düşüşün zaten 1 yıldır var olduğu ticaret hacminde, Aralık ayında bir önceki aya ihracat artışının yüzde 35 seviyesinde olduğu rakamlarla ortaya çıktı. Bunun üzerine bakanlık sosyal medya üzerinden paylaşımda bulundu. Aylık veride değil yıllık veride Türkiye ile İsrail arasındaki ticaret hacminin düştüğünü paylaştı. Önceki gün de Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, verdiği bir mülakatta İsrail’e günde 8 geminin gittiğini paylaşarak, ticaret hacminde yüzde 30’luk bir düşüş olduğunu kaydetti. Uraloğlu “Yaklaşık olarak üçte biri transit, üçte ikisinin ilk kalkış yeri Türkiye diyebiliriz. Yani Türkiye’den 7 Ekim’den bu yana 480 gemi direkt, 221 gemi transit olarak İsrail’e gitti” dedi.
7 EKİM’DEN BERİ 480 ADET GİTTİ
Gazeteci Kemal Öztürk’e konuşan Bakan Abdülkadir Uraloğlu, İsrail gündemine ilişkin, 7 Ekim-31 Aralık 2023 tarihleri arasında Türkiye limanlarından 701 geminin sefer yaptığını söyledi. Bunun günde ortalama 8 gemiye tekabül ettiğini anlatan Uraloğlu şu açıklamayı yaptı:
“Bu rakamlar gerek ülkemizden direkt İsrail limanına giden, gerekse transit olarak bizim limanımıza uğrayarak İsrail’e giden gemi sayısının toplamıdır. Burada kimseyi yanıltma imkanımız yok. Gemi trafiği tüm dünya ülkeleri tarafından görülüyor zaten. Bunun gizlisi saklısı yok. Net rakamları açıklıyorum, günde 8 gemi. Yaklaşık olarak üçte biri transit, üçte ikisinin ilk kalkış yeri Türkiye diyebiliriz. Yani Türkiye’den 7 Ekim’den bu yana 480 gemi direkt, 221 gemi transit olarak İsrail’e gitti.”
FİLİSTİN’E YÜK TAŞIMANIN AYRI İSTATİSTİĞİ YOK
Filistin’e yük taşıyan gemilerin ayrı bir istatistiğini tutamadıklarını vurgulayan Bakan Uraloğlu, 1967 yasasına göre tüm sahil şeridini ve limanların İsrail kontrolünde olduğundan bahsetti. Uraloğlu “Bu yüzden Filistinli kardeşlerimizin bir özgürlüğü yok. Filistin’e gidecek her türlü mal İsrail’in kontrolü ile gidebiliyor. Ancak bu savaş ortamında Filistin’e giden mal miktarının az olduğunu söyleyebiliriz.”
BÖLGEYE YARDIM GEMİLERİ İRAN’A GİTTİ İSRAİL’E DEĞİL
Giden gemilerin içeriği hakkında bir bilgiye sahip olmadığını kaydeden Bakan Uraloğlu, onun takibini ancak Ticaret Bakanlığı’nın yapabildiğini söyledi. Filisitin’e giden yardım gemilerinden de bahseden Uraloğlu “Evet üç gemi insani yardım gönderdik şu ana kadar. Bunların içinde gıdadan tıbbi malzemeye, ambulanstan barınmaya kadar çok sayıda ihtiyaç maddesi var. Gemiler Mısır’ın Arish limanına yüklerini boşalttı. Orada Mısırlı yetkililere teslim ettik. Talep edilmesi halinde daha fazla yardım göndermeye de hazırız.”
KASIM ARALIK ARASINDA YÜZDE 35 ARTTI
Ticaret Bakanlığı İsrail’e yapılan ticaretin son bir ayda yüzde 35 artması üzerine, çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını paylaşmıştı. Fakat işaret edilen ticaret hacmi paylaşılan son 1 aylık veri değil, zaten savaşla birlikte düşmeye başlayan yıllık ve çeyreklik verilerdi.
Geçen hafta sosyal medya üzerinden aktarılan bilgiye göre, İsrail ile gerçekleşen ticaretin bölgede vatandaş olan 2.2 milyon Filistinli ve işgal altındaki Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Gazze’ye giden ticaret olduğu paylaşıldı. Bölgeye giden bütün malların İsrail gümrüklerinden geçtiği ifade edildi.
Aynı zamanda savaş daha yokken 7 Ekim – 31 Aralık 2022 arasındaki genel ticaret hacminin 2.3 milyar dolar olduğu, 7 Ekim – 31 Aralık 2023’te gerçekleşen genel ticaret hacminin de 1.2 milyar doların üzerinde olduğunun bilgisi verildi. Savaş öncesinde son 1-2 yıldır zaten ülke ile olan ticarette düşüş eğilimleri kendini gösteriyordu.
Son çeyreği de paylaşan bakanlık 7 Ekim – 31 Aralık 2023 aralığında genel ticaret hacminin yüzde 45 gerilediği de aktardı. Genel bir bilgi geçen Ticaret Bakanlığı paylaşımında da Kasım-Aralık 2023 rakamları hakkında bilgi verilmedi. Sadece son çeyrekte ticaretin düştüğü kaydedildi. Ticaret Bakanlığı verileri üzerinden bakıldığında Aralık 2022’de 611 milyon dolar ve Aralık 2023’te 431 milyon dolar olan ticaret hacminde düşüş var. Fakat Kasım-Aralık 2023’e bakıldığında yüzde 35 artışın olduğu dikkat çekiyor.
BOLAT: 7 EKİM’DEN BU YANA TİCARET YÜZDE 48 AZALDI
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, aralık ayında TBMM Genel Kurulu’nda; “Filistin’de İsrail’in acımasız katliamı yönünde Türkiye ile İsrail’in ticareti konusunda bazı bilgi eksikliklerini de gidermek için açıklama yapmak istiyorum. Ülkemiz ile İsrail arasındaki ticaret İsrail’in Gazze saldırısından sonra 7 Ekim’den bu yana tam yüzde 48 azalmıştır. Ülkemizde mevcut ticareti devlet şirketleri değil, özel şirketler ve bunların birçoğu uluslararası firmalar yapmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 31’i de Türkiye’ye doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından gerçekleştirilmektedir... Şunu demek istiyorum; İsrail’in abluka altında tuttuğu bölgedeki nüfusta Filistinliler daha kalabalık 8 milyon, İsrailliler 7 milyon 200 bin. İşte ülkemizden Filistin’e gönderilen mallarda Filistin’in kendine ait gümrüğü, limanı olmadığı için İsrail gümrükleri üzerinden Filistin’e girebilmektedirler” dedi.
MADEM TİCARET SÜRÜYORDU HASAN BİTMEZ NEDEN ÖLDÜ?
Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez, 12 Aralık Salı günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) bütçe görüşmeleri sırasında 22 dakika konuştu. Konuşmasını bitirdikten sonra Genel Kurul’a “Hepinizi saygıyla selamlıyorum” dedikten hemen sonra kalp krizi geçiren Bitmez, 14 Aralık Perşembe günü tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
Bitmez, fenalaşmadan önce konuşmasında İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına ve hükümetin İsrail’le ilişkilerine tepki gösteriyordu. Bitmez’in son sözleri, “Vicdan azabından kurtulsanız, tarihin azabından kurtulamayacaksınız. Tarihin azabından kurtulsanız, Allah’ın gazabından kurtulamayacaksınız” oldu. O sırada AK Parti sıralarından Bitmez’e “Cehennem azabından kurtulamayacaksınız!” diye bağırıldı. Bitmez de bu yaşananların hemen ardından kürsüde konuşmasını bitirirken bayıldı. Kalp krizi geçiren Bitmez, ambulansla Bilkent Şehir Hastanesi’ne götürüldü ve burada tedavi altına alındı. Tedavisi boyunca yoğun bakımda olan Bitmez, 14 Aralık Perşembe günü hayatını kaybetti.
Saadet Partili Hasan Bitmez’in Gazze’ye yönelik 7 Ekim’de başlatılan saldırı sonrası, Türk gemilerinin İsrail’e sevkiyat yaptığına dair iddiaları konuşmasının büyük bir kısmında yer aldı. Kürsüde konuşmasını bitirirken bayılan Bitmez’in son sözleri Sezai Karakoç’un “Onlar Sanıyor Ki” şiirinden alıntılardı:
“Onlar sanıyorlar ki, biz sussak mesele kalmayacak. Halbuki, biz sussak, tarih susmayacak. Tarih sussa, hakikat susmayacak. Onlar sanıyorlar ki, bizden kurtulsalar mesele kalmayacak. Hâlbuki bizden kurtulsalar vicdan azabından kurtulamayacaklar, vicdan azabından kurtulsalar, tarihin azabından kurtulamayacaklar. Tarihin azabından kurtulsalar, Allah’ın gazabından kurtulamayacaklar.”
AK Partili Özlem Dönmez, TBMM kayıtlarına geçen konuşmalarında “Ahlaksız! Yalancı!” demişti. Fakat Bakan Uraloğlu, günde 8 geminin İsrail’e gittiğini bunun da kayıtlarla ortada olduğunu söylüyor.
