Biz Kimiz?
Kadınların ve ailelerin doğum süreçlerinde ihtiyaç duyabilecekleri birebir ve kesintisiz desteği almaya hakkı olduğuna inanan ebeler, doktorlar, doulalar, hemşireler, doğum psikologları, doğuma hazırlık eğitimcileri, fizyoterapistler, yoga ve pilates eğitmenleri ile anneler ve babalar; kısacası doğuma şahit ve destek olan doğum destekçileri olarak bir aradayız.
Daha pozitif doğumlar, kadınlar ve bebekler için daha konforlu doğum alanları için buradayız.
2010 yılından beri Türkiye’de gerek normal doğumun, gerekse doğumda birebir desteğin yaygınlaşması için Sağlık Bakanlığı Politikaları ve Anne DostuHastane Projesi ile koordineli olarak çalışıyoruz.
Bakanlığımızın bu yıl tanıtımını yaptığıNormalDoğum Eylem Planını destekliyoruz.
Yeni GebeOkulları Yönetmeliği
Türkiye’de sağlıklı doğumları desteklemek için önemli adımlar atılmaya başlandığı ortadadır. Bakanlığımız kadınlar ve bebekler için en güvenli doğum ortamlarını oluşturmak için harekete geçmiştir.
Aynı zamanda, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 13 Aralık’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “GebeOkulları İleDoğuma YönelikHizmetlerinUsul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik”, doğuma destek alanında farklı yorum ve uygulamalara imkan tanıyacak bir düzenleme getirmiş olduğundan, tartışmalara neden olmaktadır.
Yayımlanan yönetmeliğin 5. madde 4. fıkrasında yer alan ifade şöyle:
“Gebelere yalnızca sağlıkmeslekmensuplarıtarafındanmeslek tanımları çerçevesinde eğitimve danışmanlık hizmeti verilebilir.İlgilisağlıkmeslekmensupları dışında herhangi birmeslekmensubu veya gerçek veya tüzel kişitarafından gebelere danışmanlık,rehberlik,refakat veya koçluk (doula) gibi isimler altında hizmet verilemez.”
Bu madde, doğum süreçlerinde kadınlara destek ve rehberlik sunan ebeler, doktorlar, hemşireler, doğuma hazırlık eğitmenleri, doulalar, psikologlar , fizyoterapistler gibi pek çok profesyoneli de etkileyerek, bu alanda çalışanların gönüllü ve özel hizmetsunma imkanlarını; bununla beraber doğum yapan kadınların ve ailelerinin süreçte destek alma hakkını neredeyse tamamen ortadan kaldırmaktadır.
Diğer yandan, yürürlüktekiHastaHakları Yönetmeliği tarafından korunan “refakatçi bulundurma hakkı” da belirsiz sınırlarla ihlal edilmektedir.
Yayımlanan yeni yönetmelik, Bakanlık tarafından yürürlükte olan Anne DostuHastane Katılımcı Rehberişartlarına da uygun gözükmemektedir.
“Birebir doğum desteği, normal doğum sayılarını arttırır.”
Doğuma destek hizmetleri, kadınların doğum sürecine fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak hazırlanmasına yardımcı olur.
Araştırmalar "Doğumda kadınlara sürekli destek", 2017,s. 3) bu tür (sürekli) desteklerin:
Spontan doğum olasılığını yükselttiğini,
Doğum sırasında ağrı kesici, epidural, vakum kullanımı gibi medikal müdahale ihtiyacını azalttığını,
Sezaryen olasılığı düşürdüğünü,
Doğum deneyimini daha olumlu hale getirdiğini,
Bebeklerinin doğumda beş dakikalık Apgarskorlarının düşük olma olasılığını azalttığını, Doğum refakatçiliğinin sezaryen doğumu %25, müdahaleli vajinal doğumu %10 ve ağrı kesici kullanımını %10 azaltabileceğini, (DSÖ, 2018,s.31)
Erken doğum riskinin düşürülmesine katkısunabileceğini, (“Birebir destekı alan kadınların erken doğum yapma olasılığı yüzde 22 daha düşüktür”, Kozhimannil vd. 2016,s. 26) Gebelik ve doğum sürecinde stresi azalttığını,
Kadınların doğum sonrası iyilik haline katkısağladığını göstermektedir.
Ancak bu yönetmelik, bu önemli hizmetleri yalnızca kurumsal alanda çalışan sağlık meslek mensuplarıyla sınırlandırmakta, diğerserbestçalışan profesyonellerin katkılarını yok saymaktadır. Bu, hem alanda çalışanların emeklerini değersizleştirmekte, hem de kadınların çeşitli destek seçeneklerine ulaşımını kısıtlamaktadır.
“Kadınların doğumda çok yönlü desteğe erişim hakkı güvence altına alınmalıdır.”
Kadınların doğum süreçlerinde farklı uzmanlık alanlarından destek alma hakkı, doğum güvenliğini ve bireysel tercihlerini doğrudan etkiler. Ancak bu yönetmelik, kadınların kendi doğum ekiplerini oluşturma ve doğum süreçlerine dair tercih yapma özgürlüklerini de tehdit etmektedir.
Ne istiyoruz?
1. Kadınların bireysel ihtiyaçlarına uygun olarak doğumda seçtiği kişiden birebir destek alma hakkının koşulsuz korunmasını,
2. Yönetmeliğin ilgili maddesinin kaldırılarak kadınların destek alma hakları konusundaki engelin kaldırılmasını,
3. Serbest ebeler, hemşireler, doulalar, doğuma hazırlık eğitmenleri, hamile ve doğum psikologları gibi eğitimli doğum desteği veren kişilerin görev tanımlarının ve yeterlilik ölçütlerinin resmi olarak belirlenmesini talep ediyoruz.
Kaynaklar ve referans dökümanlar:
1- Sağlık Bakanlığı, Anne DostuHastane Katılımcı Rehberi’nde doğumda saygı, mahremiyet ve destek kavramlarını yeniden tanımlamıştır.
Rehberin “Anne Dostu Doğum Hareketi Kriterleri” bölümünde, “Anne dostu sağlık kuruluşu, doğum yapan bütün annelerin refakatçisiniseçebilmesini,sürekli destek alabilmesini ve ebelik hizmetlerine ulaşmasınısağlar” ifadesi yer alır:
“-...Kendisine doğum sırasında eşlik edecek kişiyi kısıtlama olmaksızın seçebilmeli (Eş, akraba, ve arkadaşlar)
-Eğitilmiş bir kadın profesyonelden sürekli ve kısıtlama olmaksızın duygusal destek
alabilmeli (Doula, doğum destek profesyoneli…)
-Profesyonelebelik hizmetineerişebilmelidir.”
Yönetmelik bu madde ile çelişmektdir.
2- Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 2018’de yayınladığı Pozitif Bir Doğum Deneyimi için Doğum Bakım Rehberi’nde doğum desteği için şu ifadeler yer alır:
“Travay ve doğum boyunca tüm kadınlariçin kendiseçtiği birrefakatçi önerilir. Bu bağlamda refakatçi, kadının kendisine açılma ve doğum sürecindesürekli olarak destek sağlamak amacı ileseçtiği herhangi bir kişi olabilir. Bu kişi, kadının ailesinden veya sosyal ağından;eşi/partneri, kadın arkadaş veya akrabası,topluluk üyesi gibisosyal çevresinden biri (örneğin bir kadın topluluğu lideri,sağlık çalışanı veya geleneksel doğum görevlisi) veya bir doula (sağlık kurumunun profesyonel personelinin üyelerinden olmayan ancak kadın doğum desteği konusunda eğitimli olan kadın) olabilir.”
Yönetmelik bu öneri ile çelişmektedir
.
3- Uluslararası Doğum Girişimi (ICI)12 madde ile saygılı bir doğum hizmetini kanıta dayalı olarak tanımlamıştır. 4. maddede refakatçi hakkı net olarak belirtilmektedir.
“Açılma dönemi ve doğum eylemi boyunca annenin sürekli destek alma hakkınıtanıyın ve anneyi bunun yararları hakkında bilgilendirerek kendiseçtiği hizmet veren kişilerden verefakatçilerden bu desteği almasınısağlayın.”
Yönetmelik bu maddeileçelişmektedir.
4- Kadınların ve Yenidoğanların EvrenselHakları Saygılı Anne Bakımı Tüzüğü 7. madde: “Her kadının özgür olma ve karar verme hakkı vardır.”
5- Uluslararası Ebeler Birliği Ebelik Uygulaması için Temel Yetkinlikler rehberinde 4a bölümünde şöyle der:
“Tüm kadınlara doğum ve doğum süreci boyunca tercih edebilecekleri bir refakatçisunmalıdır.” Yönetmelik bu madde ile çelişmektedir.
6- Cochrane Systematic Reviews veritabanındaki, aralarında Avustralya, Belçika, Kanada, İran, Türkiye ve ABD’nin de olduğu 17 ülkeden ve 15.858 kadını kapsayan 26 çalışmanın bir meta-analizi olan, 2017 tarihli "Doğumda kadınlara sürekli destek" makalesi “sürekli desteğin sezaryenle doğumu azaltmada en etkili olduğu durumların, hizmet verenin doula rolünde olduğu ortamlar olarak göstermiştir.
7- Erken Doğum ve Sezaryen Doğumdaki Azalmalarla İlişkili Doula Bakımının Maliyet Etkinliğinin Modellenmesi makalesi yoksullara sağlık hizmetisağlayan Medicaid programları bağlamında doula bakımına dair ilk maliyet-etkinlik analizi araştırmasıdır. Doula desteğine finansal erişimi kolaylaştırmanın, Medicaid programları ve sağlık kuruluşları tarafından erken doğum ve sezaryen oranlarını azaltmak ve ilgili maliyetleri düşürmek için dikkate alınması gerektiğisonucuna varır.
8- Amerikan Obstetrik ve Jinekologlar Koleji'nin 2017 yılında yayınladığı Komite Görüşü, (ACOG) doulalar gibi tıbbi olmayan personel aracılığıyla sürekli doğum desteği konusuna dikkatçekmiş ve bunun sağlık sonuçları üzerindeki faydalarını desteklemiştir. Bu belge aynı zamanda doğum bakımı uygulayıcılarına ve sağlık kuruluşlarına, doulalar gibi eğitimli destek personelinin doğum öncesi bakım ortamına entegrasyonunu artırabilecek potansiyel programları ve politikaları araştırmalarını tavsiye etmiştir.
2024
@DDPlatformu
@dogumadestekplatformu
